Otsailaren hasierako santorala garrantzitsua izan da. Kandelario eguna otsailaren 2an ospatzen dugu eta gaur egun indarra galdu arren, lehenago jai handia eta polita zen gure herrietan. Elektrizitatea asmatu aurretik, besteak beste, kandela-argia erabilten zen iluntasuna argitzeko. Kandela baten osagaiak, metxa eta argizaria dira. Argizaria erleen abaietarik harakoa izaten zen eta hortik lehenengotako kandelen ezti-kolore horizka. Geroagora, beharrizanen porasuz, beste osagai batzuekin egiten hasi ziren kandelak, animalien gantz edo koipearekin eta gaur osagai kimikoekin. Kandelen euskarriak era askotakoak izan dira eta badira gaur ere. Zaharrena, zur landuzko argizaiola izan dugu bere kandela mehe eta horia oboan batuta. Jakina, kandela biztuak, kandelanegarra dariola egoten dira euskarria zikinduz. Geroago, metalezko euskarri erosoagoak agertu ziren, batez ere eleizetan, altare, erretablo eta sepulturetan, besteak beste. Kandelario egunean eleizan bedeinkatzen ziren kandelak, eleizan bertan erabilteko edo eta bizitzako edozein egoera arriskutsutik babesteko. Erremedio hau zientziaz kanpokoa izan arren oso zabaldurik egon da gure herrietan, edozein arriskutik babesteko. Egun hau, esaera eta abesti bidez ere ezagutzen dugu: “ Kandelarioz epel baino otsoa ardi artean hobe” “ Kandelario-lario /(h)atxari ura dario / makatzari madari / eutsi Peru (h)ankari ”.
0 Comments